Poniższy artykuł powstał w ramach płatnej współpracy z Lokalną Organizacją Turystyczną w Toruniu, zajmującą się promowaniem turystyki na terenie miasta i w jego okolicy oraz dzięki wsparciu Gminy Miasta Toruń.
Niedawno miałem okazję, aby odwiedzić Toruń w ramach podróży po Szlaku Kopernikowskim. To właśnie wtedy pomyślałem, że chciałbym poświęcić nieco więcej czasu na zwiedzenie kolejnych atrakcji turystycznych w tym pięknym mieście. Toruń zdecydowanie ma wiele do zaoferowania odwiedzającym go turystom. Teraz, kiedy za mną już dwie udane wizyty w stolicy województwa kujawsko-pomorskiego, postaram się przekazać Wam sporo praktycznych informacji, które pomogą każdemu z Was zaplanować zwiedzanie najciekawszych miejsc.
Kępa Bazarowa
Tym razem przyjechaliśmy do Torunia pociągiem. I to była świetna decyzja. Po dotarciu na dworzec kolejowy udaliśmy się w kierunku platformy widokowej nad Wisłą. To zaledwie 10 minut na piechotę od stacji. Obszar ten nosi nazwę Kępy Bazarowej i stanowi najbardziej zieloną część miasta. To również ważne pod względem historycznym miejsce, ponieważ właśnie tutaj w 1411 roku podpisano pierwszy pokój toruński kończący wojnę Polski i Litwy z krzyżakami. W miejscu wspomnianego punktu widokowego znajdował się dawniej jeden z najdłuższych, drewnianych mostów na Wiśle. Choć po moście pozostało już niewiele, nadal można podziwiać stąd Panoramę Torunia, uznaną w 2007 roku w jednym z plebiscytów za jeden z siedmiu cudów Polski.
Warto wiedzieć, że nazwa tutejszego rezerwatu „Kępa Bazarowa” pochodzi od zatrzymujących się tu dawniej kupców. Wystarczy, że teraz skierujecie się na lewo w stronę Mostu im. Józefa Piłsudskiego. W średniowieczu wyspa stanowiła miejsce spotkań i rozrywki. To również część Doliny Dolnej Wisły, obszaru chronionego o powierzchni ponad 33,5 tys. ha rozciągającego się wzdłuż 260-kilometrowego, dolnego odcinka rzeki.
Wchodzimy po schodach na most i podziwiamy stąd panoramę na najstarszą część miasta. Po chwili docieramy do miejsca, które tuż przed chwilą widzieliśmy z perspektywy Kępy Bazarowej.
Co warto zwiedzić w Toruniu?
Rynek Staromiejski
To główny plac w Toruniu. Niegdyś organizowano tu targi, przyciągające kupujących z dalekich stron oraz cieszące się również dużą popularnością turnieje i parady. Nie zabrakło też spektakularnych egzekucji. Co ciekawe pierwotna lokalizacja najważniejszego placu miejskiego znajdowała się w miejscu zajmowanym obecnie przez kościół katedralny (dawniej farę staromiejską). Najlepszy punkt widokowy na sam Rynek jak i jego okolice rozpościera się ze znajdującej się pośrodku wieży Ratusza Staromiejskiego. Zarówno z poziomu placu jak i z punktu widokowego widać stąd dobrze Dwór Artusa – miejsce licznych koncertów i wystaw oraz Kamienicę Pod Gwiazdą, jedną z najwspanialszych kamienic barokowych w Toruniu pochodzącą z końca XVII wieku, a obecnie Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu. Pięknie prezentuje się także Kościół Mariacki, obok niego zauważycie też charakterystyczną kopułę Planetarium.
Jakie jeszcze ciekawe miejsca oprócz powyżej wymienionych kryje Rynek Staromiejski?
- Kościół pw. Ducha Świętego
- Pomnik Flisaka w Toruniu
- Pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu
- rzeźba osiołka przy Informacji Turystycznej
Muzeum Okręgowe w Toruniu / Ratusz Staromiejski
Jednym z najważniejszych budynków jest Ratusz Staromiejski. Ten toruński należy do najokazalszych i najładniejszych gotyckich ratuszy ceglanych w Europie. Zbudowany został w XIII i XIV w. z charakterystycznym wewnętrznym dziedzińcem. Był głównym miejscem prowadzonego tu handlu, siedzibą i centrum władz oraz świadkiem ważnych wydarzeń historycznych. Każdorazowo w trakcie obecności w mieście królów polskich, ratusz był ich tymczasową siedzibą. Tu 17 czerwca 1501 r. zmarł król Jan Olbracht. Najtragiczniejszym wydarzeniem w dziejach toruńskiego ratusza był pożar, do którego doszło w 1703 roku w czasie bombardowania miasta przez oblegających je Szwedów. Spłonęły wówczas wszystkie dachy i wnętrza powyżej parteru, ocalały jednak ceglane mury. Współcześnie mieści się tu Muzeum Okręgowe w Toruniu.
W środy wstęp na wystawy stałe jest bezpłatny!
Z ratuszem wiąże się stara i ciekawa legenda podająca, że budowla została wzniesiona na podobieństwo kalendarza. Jedna wieża to jeden rok, cztery bramy odpowiadają czterem porom roku, dwanaście dużych sal równe jest liczbie miesięcy, zaś okien ma tu być tyle, ile dni w roku. Podobno w lata przestępne mieszczanie dorabiali jeszcze jedne dodatkowe okno, tak by kalendarz nie zawierał żadnych błędów.
Wieża Ratuszowa
Na wierzchołek ratuszowej wieży prowadzi 175 stopni, a ze szczytu roztacza się wspaniały widok. Z tarasu położonego na wysokości 40 m podziwiać można rozległą panoramę miasta z jego najważniejszymi zabytkami i przepływającą nieopodal Wisłę. Z góry znakomicie widać układ przestrzenny toruńskiej Starówki, doskonale zachowany do naszych czasów. Na wieży widoczne są dwa dzwony z XVIII w. – godzinowy i kwadransowy – są one częścią zegara, pokazującego czas na cztery strony świata.
- listopad-marzec, 10:00-16:00
- kwiecień, październik, w godzinach 10:00-18:00
- maj-wrzesień, w godzinach 10:00-20:00
- bilet normalny 22,50 zł
- bilet ulgowy 17,50 zł
„Dom Mikołaja Kopernika”
Jednym z ważniejszych miejsc na mapie miasta, które wprost są z nim związane, jest kamienica zwana „Domem Mikołaja Kopernika”. To przykład powszechnego w kręgu hanzeatyckim tzw. domu-składu, który jest zarazem jednym z najcenniejszych zabytków nie tylko w skali Torunia, ale całej Europy Środkowej. Od 1973 r. znajduje się tu oddział Muzeum Okręgowego. Dom należał do rodziny Mikołaja Kopernika i uchodzi za dom rodzinny astronoma, który na świat przyszedł jednak raczej w drugim z posiadanych przez rodzinę domów, przy Rynku Staromiejskim 36. Od 1468 r. połowa kamienicy należała do Mikołaja Kopernika, ojca astronoma.
Współcześnie to właśnie ją uznaje się za miejsce narodzin przyszłego autora „De revolutionibus”. Architektura XV-wiecznego gotyckiego domu i zabytki z epoki pozwoliły na odtworzenie realiów życia codziennego ukazujących funkcjonowanie mieszczan we wnętrzach późnośredniowiecznego domostwa. Wszystko co zobaczyłem w Muzeum związane było z jednym z trzech tematów: nauką dawną i współczesną, życiem codziennym rodziny mieszczańskiej w późnogotyckim hanzeatyckim domostwie oraz życiem i dziełem Mikołaja Kopernika.
Polecam Wam też wystawę czasową w Domu Kopernika: „Pamięć bardzo rzeczowa. Wystawa pamiątek kopernikańskich”. To okazja do przywołania wspomnień, zabierając w sentymentalną podróż. Zaprezentowano tu mnóstwo pamiątek powstałych z okazji urodzin astronoma na przestrzeni niemal 100 lat.
W przypadku muzeów prowadzonych przez miasto Toruń bilety wstępu do większości z nich kosztują 22,50 zł normalny i 17,50 zł ulgowy. Warto pomyśleć o zakupie jednego karnetu dwudniowego, który obejmuje wstęp do poniższych miejsc:
- Ratusz – wystawy
- Wieża Ratuszowa
- Dom Mikołaja Kopernika – wystawy
- Muzeum Sztuki Dalekiego Wschodu w Kamienicy pod Gwiazdą – wystawy
- Muzeum Historii Torunia – wystawy
- Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika – wystawy
- Muzeum Toruńskiego Piernika – wystawy
- Muzeum Twierdzy Toruń – wystawy
Karnet normalny kosztuje 88 zł, a ulgowy 73 zł.
Wstęp na ekspozycje stałe, zgodnie z poniższym zestawieniem w roku 2023, jest bezpłatny w następujące dni:
| WTOREK |
|
| ŚRODA |
|
| CZWARTEK |
|
Muzeum Toruńskiego Piernika
To największe muzeum piernikarstwa w Polsce. Znajduje się w historycznej fabryce pierników, zbudowanej w 1885 roku przez znaną rodzinę toruńskich piekarzy-Weese. W jego wnętrzu stworzono niezwykły świat, pełen atrakcji i tajemnic. Goście odwiedzający muzeum mogą nie tylko zobaczyć zabytkowe przedmioty związane z pracą piernikarzy (formy, maszyny, piece), ale i dzięki multimedialnym i opowieściom muzealnych audioprzewodników znaleźć odpowiedzi na wiele pytań: Co oznacza słowo piernik? Kim byli słynni smakosze toruńskiego przysmaku? W jaki sposób wytwarzane są pierniki współcześnie? Dlaczego najbardziej znane tutejsze specjalności noszą nazwę „katarzynka”?
Warto również skorzystać z warsztatów, które odbywają się o każdej pełnej godzinie na parterze. Jest to opcja dodatkowo płatna, ale jeśli nie mieliście dotąd okazji przygotować własnoręcznie takiego rodzaju wypieku, to polecam Wam tę dodatkową atrakcję.
Pierniki w Toruniu wytwarzano co najmniej od końca XIV wieku. Ich niepowtarzalny smak, charakterystyczny kształt i korzenny aromat sprawiły, że zasłynęły w całej Europie, zyskując dla miasta miano Piernikowej Stolicy Świata. Dogodna lokalizacja Torunia wśród miododajnych łąk, jak i bogatych w zboże pól, a także jego znaczenie jako ważnego ośrodka handlowego przyczyniły się do rozwoju rzemiosła a z biegiem czasu przemysłu piernikarskiego- czytamy w ulotce wydanej przez Muzeum.
Co miałem okazję zwiedzić na poszczególnych piętrach:
Parter – Zmysłowy świat piernika- Toruń jako europejskie centrum piernikarstwa
- sala warsztatowa
- historia toruńskiego piernika
- szlaki przyprawowe
- rekonstrukcja produkcji historycznego toruńskiego piernika
Piwnica – Piernikowe korzenie – od formy do pieca
- technologia wypieku pierników od XIV wieku
- unikatowa kolekcja form piekarniczych
- oryginalne maszyny piekarnicze
Piętro – „Piernik w salonie, kuchni, sklepie i klubokawiarni”
- piernik w życiu codziennym
- dystrybucja
- przepisy i opakowania piernikowe
- dawne fabryki pierników
Godziny otwarcia od wtorku do niedzieli w godzinach:
- maj-wrzesień: 10:00-19:00
- październik-kwiecień: 10:00-16:00
Warsztaty wypieku odbywają się o każdej pełnej godzinie. Ostatnie wejście na max. 30 minut przed zamknięciem Muzeum.
Ceny biletów:
| Na sale ekspozycyjne – bilet normalny | 22,50 zł |
| Na sale ekspozycyjne – bilet ulgowy | 17,50 zł |
| Na sale ekspozycyjne i warsztaty wypieku piernika – bilet normalny (śr, czw, pt, sob, ndz) | 36,50 zł |
| Na sale ekspozycyjne i warsztaty wypieku piernika – bilet ulgowy (śr, czw, pt, sob, ndz) | 31,50 zł |
We wtorki wstęp na wystawy stałe i czasowe jest bezpłatny!
Tutaj znajdziecie oficjalną stronę Muzeum Toruńskiego Piernika.
Niewidzialny Dom
Niewidzialny Dom znajduje się w najbliższym sąsiedztwie Muzeum Toruńskiego Piernika. Trudno mi jednoznacznie skategoryzować to miejsce, co czyni je w sumie jeszcze ciekawszym. Z pewnością nie jest to muzeum. Powołana tu do życia instytucja w umiejętny sposób wprowadza odwiedzających w świat ciemności. I to dosłownie. Większość z nas na co dzień dysponuje wszystkimi zmysłami i trudno nam sobie wyobrazić codzienne funkcjonowanie bez jednego z nich. Powszechnie uznaje się, że choć wszystkie są ważne, kluczową rolę odgrywa jednak wzrok. Jak wygląda życie osób niewidomych? Z czym muszą się mierzyć? Jakie praktyczne sposoby stosują, aby ułatwić sobie życie „w ciemności”? Na te i wiele innych pytań udało mi się znaleźć odpowiedzi w trakcie zwiedzania i rozmów z niewidomymi przewodnikami. Choć nie mogę zdradzić Wam zbyt wiele w kwestii tego jak dokładnie wygląda zwiedzanie Niewidzialnego Domu, zapewniam Was, że wyjdziecie stąd z głębokimi refleksjami na temat własnego życia i większym docenianiem tego, co wydaje się na pozór oczywiste.
Godziny otwarcia:
| pn-czw | pt-sb | nd | |
| Styczeń – Czerwiec | 10:00 – 18:00 | 10:00 – 20:00 | 10:00 – 18:00 |
| Lipiec – Sierpień | 10:00 – 20:00 | 10:00 – 20:00 | 10:00 – 18:00 |
| Wrzesień – Grudzień | 10:00 – 18:00 | 10:00 – 20:00 | 10:00 – 18:00 |
W ofercie Niewidzialnego Domu znajdziecie kilka propozycji. Uczestniczyliśmy w każdej z nich. W przypadku rodzin z dziećmi polecam Pracownię Malarstwa w Ciemności, a dla osób dorosłych zdecydowanie główną atrakcję, czyli Niewidzialny Dom jako zwiedzanie z przewodnikiem. Zwróćcie proszę uwagę w poniższym cenniku, że przy każdym punkcie znajdują się również minimalne wymagania wiekowe, szczególnie jest to ważne w przypadku zwiedzania w ciemności. Mogą wziąć w nim udział osoby w wieku powyżej 9 roku życia.
Cennik:
Niewidzialny Dom
czas zwiedzania: 1h, od 9 roku życia
ulgowy 35 zł, normalny 40 zł
Galeria Sztuki
czas zwiedzania: 30 minut, od 14 roku życia
normalny i ulgowy 10 zł
Pracownia Malarstwa w Ciemności
czas warsztatów: 30 minut, od 4 roku życia
ulgowy 10 zł, normalny 15 zł
Spektakl „Bajkowy Świat”
czas trwania: 30 minut, od 4 roku życia
ulgowy 10 zł, normalny 15 zł
Oficjalna strona internetowa Niewidzialnego Domu.
„Muzeum” Dom PRL-u w Toruniu
Przy ul. Mostowej 13, w samym sercu starówki działa jedyne w Toruniu Muzeum Dom PRL-u. Pamiętam swoją pierwszą wizytę w tego typu miejscu. Miało to miejsce w trakcie zwiedzania Szczecina. Już wtedy przekonałem się, że inicjatorzy powstania takich atrakcji turystycznych to prawdziwi pasjonaci. Wielu z nich było gotowych poświęcić bardzo dużo czasu i środków finansowych na zebranie bogatej ekspozycji. Tak było i w przypadku Pani Joanny Murawskiej, pomysłodawczyni, założycielki, kustoszki i przewodniczki po „Muzeum” Dom PRL-u. Siadamy z Panią Joanną przy stole w jednym z pokoi. Wsłuchuję się w opowieść o początkach tego miejsca, o historii jej rodziny, o której obecności świadczą również liczne zdjęcia, portrety, pamiątki. Wciąga mnie ta sentymentalna podróż i do czasów mojego dzieciństwa.
Uświadamiam sobie, że czasy PRL-u kojarzyły mi się z ograniczeniem dostępu do podstawowych rzeczy, tymczasem „Muzeum” prezentuje pokaźne zasoby, jakby udowadniając, że nie było aż tak źle. Nie brakuje tu zabawek, produktów codziennego użytku, przyborów kuchennych i łazienkowych. Dużą część ekspozycji to sprzęt RTV, co ciekawe, w większości przypadków wciąż działający. Nasza wizyta trwa około godziny. Po jej zakończeniu towarzysząca mi przyjaciółka Ania stwierdziła, że było to jedno z najciekawszych doświadczeń, jakie dał jej Toruń w trakcie naszej wizyty w mieście i muszę przyznać, że mam podobne odczucia.
Godziny otwarcia: wtorek-niedziela 11:00-16:00
Uwaga! Konieczne wcześniejsze telefoniczne umówienie godziny zwiedzania pod numerem 667-193-292.
Zwiedzanie odbywa się o pełnych godzinach i trwa ok. godzinę.
Bilety:
- Ulgowy: 25 zł
- Normalny: 30 zł
Płatność za bilety, jak przystało na czasy PRL-u wyłącznie gotówką 🙂 Przewodnik w cenie biletu dla osób zwiedzających indywidualnie.
Tu znajdziecie oficjalną stronę Muzeum PRL-u w Toruniu.
Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów
Kolejne ciekawe muzeum, zlokalizowane jest w najbliżej okolicy Katedry pw. św. Janów. Już od samego wejścia witają nas uśmiechnięci pracownicy. Zawsze zwracam uwagę na takie szczegóły, które decydują też o odbiorze odwiedzanego miejsca. Ten oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu ma swoją siedzibę w czternastowiecznym spichrzu nazywanym obecnie Domem Eskenów. Wystawa „Toruń i jego historia”, prezentuje w nowoczesny i interaktywny sposób nie tylko dzieje miasta od początków osadnictwa po czasy współczesne, ale też życie codzienne jego mieszkańców we wszystkich aspektach.
Zwiedzanie rozpoczyna się w Wielkiej Sieni, gdzie eksponowane są zabytki prahistoryczne. Kolejna część wystawy obejmuje tematycznie powstanie oraz stopniowy rozwój miasta od epoki średniowiecza do nowożytnej. Zwiedzający ekspozycję mogą zapoznać się z unikatowymi obiektami, m.in. dokumentami związanymi z miastem, zabytkami ilustrującymi życie codzienne, bronią, towarami, którymi handlowali toruńscy kupcy, a także dziełami sztuki. O każdej pełnej godzinie, na najwyższym piętrze prezentowany jest trójwymiarowy film, który w ciekawy sposób przybliża historię miasta.
Ceny biletów:
| Na sale ekspozycyjne i pokaz 3D – bilet normalny | 19,50 zł |
| Na sale ekspozycyjne i pokaz 3D – bilet ulgowy | 16,50 zł |
| W czwartki wstęp na wystawy stałe i czasowe jest bezpłatny! | |
| Muzeum Historii Torunia i Dom Mikołaja Kopernika (ekspozycje) – bilet normalny | 35,00 zł |
| Muzeum Historii Torunia i Dom Mikołaja Kopernika (ekspozycje) – bilet ulgowy | 30,00 zł |
Godziny otwarcia:
w poniedziałki nieczynne
| Od 1 maja do 30 września: wtorek – niedziela |
10:00 – 18:00 |
| Od 1 października do 30 kwietnia: wtorek – niedziela |
10:00 – 16:00 |
Katedra Świętych Janów i Wieża Katedralna
Kościół Świętojański (św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty) to najstarsza i najważniejsza świątynia Torunia i diecezji toruńskiej. Jest najstarszą budowlą ceglaną dawnego państwa krzyżackiego z wystrojem i wyposażeniem kształtowanym w ciągu wieków, w którym chrzest otrzymał Mikołaj Kopernik. Jego budowa kościoła trwała ponad 200 lat. Od 1992 r. podniesiony do godności katedry wraz z utworzeniem nowej diecezji toruńskiej. Bryła fary Świętojańskiej z monumentalną wieżą dominuje w panoramie miasta od strony Wisły.
Bazylika Katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu jest jednym z najwybitniejszych gotyckich kościołów halowych Europy Środkowej.
Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej
Zazwyczaj tego typu atrakcje turystyczne ze względu na swoją specyfikę, w tym zajmowany obszar, znajdują się na obrzeżach miast. Tutaj jest jednak inaczej, co jest dużym ułatwieniem dla każdego turysty. Muzeum znajduje się w zasadzie w centrum Torunia. Tuż przed wejściem na jego teren lub po zwiedzaniu można odpocząć w niewielkim parku np. na drewnianych leżakach.
Siedziba instytucji znajduje się w budynku dawnego Arsenału. Tutaj znajduje się kasa biletowa oraz wystawa stała. Warto od razu jednak zaznaczyć, że Muzeum to rownież Parki Etnograficzne: ten znajdujący się tuż obok Arsenału a także Olenderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce czy Park Etnograficzny w Kaszczorku (to ekspozycja obiektów i architektury związana z rybołóstwem i zajęciami wodnymi).
Po zakupieniu biletów od razu zaczynamy zwiedzanie wystawy stałej „Tajemnice codzienności…”. To jedna z ciekawszych ekspozycji stałych w polskim muzealnictwie etnograficznym. Prezentuje życie codzienne ludzi zamieszkujących wsie i małe miasta regionów etnograficznych: Kujaw, ziemi chełmińskiej, Kaszub, Borów Tucholskich, Kociewia, Pałuk, ziemi dobrzyńskiej i Krajny. Ekspozycja podkreśla pograniczny charakter kultury ludowej, na którą duży wpływ miała kultura mieszczańska i szlachecka oraz zmiany polityczne i cywilizacyjne stulecia 1850-1950.
Moim zdaniem wystawa stała „Tajemnice codzienności…” to wspaniały wzór dla innych placówek muzealnych w Polsce. Zwiedzający są tu prowadzeni jak za rękę po tematycznych ekspozycjach, a każda z części wystawy w bardzo przyjazny i logiczny sposób prezentuje najciekawsze aspekty dawnego funkcjonowania mieszkańców na terenie obejmującym różne regiony etnograficzne.
Oprócz wystawy stałej i czasowych, Muzeum daje również możliwość zwiedzenia przylegającego do Arsenału skansenu. Na niewielkim obszarze, utrzymanym w charakterze parku prezentowane są różnorodne obiekty architektury wiejskiej: chałupy, zabudowania gospodarcze, remiza strażacka, kuźnia, wiatrak i młyn wodny oraz barka rybacka. Ogółem znajduje się tu 19 dużych obiektów architektury ludowej, które translokowane zostały z Kaszub, Borów Tucholskich, Kociewia, Kujaw, ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej.
Pochodzą głównie z XVIII i XIX wieku, w większości to oryginalne budynki. Nam szczególnie spodobał się wiatrak koźlak, do którego można było wejść, aby zobaczyć z bliska cały mechanizm służący do mielenia ziarna i poznać proces produkcyjny mąki. Ania i ja byliśmy zaskoczeni różnicami w standardzie życia dawnych właścicieli Chałupy z Lasek w porównaniu np. do chałupy z Rakutowa. Spędziliśmy tu przyjemnie czas, dowiadując się wielu ciekawych rzeczy.
Tym z Was, którym czas na to pozwoli polecam również odwiedzenie oddziału Muzeum Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce.
Jak dojechać do Olenderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce z Torunia?
Najwygodniejszą opcją będzie oczywiście własny transport samochodowy. Istnieje również możliwość skorzystania z przejazdu komunikacją zbiorową, z dworca autobusowego Arriva Bus. Cena biletu normalnego wynosi 3,50 zł w jedną stronę.
Przystanek: wsiadamy na dworcu autobusowym, jedziemy ok. 15-20 min, wysiadamy na przystanku Wielka Nieszawka I,II,W03,W04 potocznie nazywanym “Wielka Nieszawka Wiślana”. Do Olenderskiego Parku Etnograficznego dojdziecie stąd pieszo w zaledwie kilka minut.
Godziny otwarcia Muzeum Etnograficznego w Toruniu (w poniedziałki nieczynne):
maj, czerwiec, wrzesień
- wtorek, czwartek 9.00-17.00
- środa 9.00-16.00
- piątek-niedziela: 10.00-18.00
lipiec, sierpień
- wtorek, czwartek-niedziela 10.00-18.00
- środa 9.00-16.00
październik – kwiecień
- wtorek-piątek 9.00-16.00
- sobota-niedziela 10.00-16.00
Cennik biletów łączonych na wystawy stałe (Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950), Park Etnograficzny, Salonik prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej:
- 24 zł normalny
- 16 zł ulgowy
- 46 zł rodzinny
Ostatnie wejście na jedną wystawę w Arsenale jest możliwe najpóźniej na 45 minut przed zamknięciem Muzeum. Ostatnie wejście do Parku Etnograficznego jest możliwe na godzinę przed zamknięciem ekspozycji. Kasy kończą sprzedaż na 30 min. przed zamknięciem muzeum.
Tutaj znajduje się oficjalna strona Muzeum.
Muzeum Twierdzy Toruń
Będę z Wami szczery. Nigdy nie interesowałem się tematyką batalistyczną i militarną. Kiedy jednak poczytałem trochę o tym, jak bardzo chronionym miastem był Toruń, postanowiłem odwiedzić miejsce, które w ciekawy sposób prezentuje ten temat. Jednogłośnie z Anią stwierdziliśmy po wizycie w budynku Koszar Bramy Chełmińskiej, że było to największe, pozytywne zaskoczenie w trakcie zwiedzania Torunia. W trakcie naszej wizyty w muzeum dowiedziałem się, że toruńskie fortyfikacje to jeden z najlepiej zachowanych w Europie zespołów budowli obronnych. Znajdują się tu obiekty pochodzące z różnych epok historycznych. W samym Toruniu nie brakuje fragmentów średniowiecznych murów, baszt i bram, ale również pozostałości po bastionach, wznoszonych w XVII wieku. To, co najbardziej jednak robi wrażenie to forty i schrony. Budynek będący siedzibą oddziału Muzeum Okręgowego w Toruniu jest w rzeczywistości 113-metrowym blokiem, składającym się z trzech skrzydeł mieszczących 16 komór podzielonych na 26 pomieszczeń.
W salach dawnych koszar przygotowano wystawę, którą zwiedziliśmy przy pomocy audioprzewodnika, plansz, makiet i wielu różnych urządzeń multimedialnych. Zatrzymaliśmy się na dłużej przy przewoźnej wieży pancernej i większości realistycznie przygotowanych makiet. Zwiedzanie zajęło nam ok.1,5 godziny i co ważne, odsłuchaliśmy praktycznie cały program przygotowany we wspomnianym audioprzewodniku. Myślę, że odwiedzenie tego Muzeum i Wam pomoże wyrobić sobie szerszy obraz Torunia jako nie tylko jako miasta pierników i Mikołaja Kopernika, ale również jako miasto- twierdzę.
Godziny otwarcia:
w poniedziałki nieczynne
- Od 1 maja do 30 września: wtorek – niedziela 10:00-18:00
- Od 1 października do 30 kwietnia: wtorek – niedziela 10:00-16:00
Ceny biletów:
- bilet normalny 21,50 zł
- bilet ulgowy 15,50 zł
Polecam zwiedzanie Muzeum Twierdzy Toruń z dostępnym w kasie audioprzewodnikiem (w cenie biletu).
W środy wstęp na wystawy stałe i czasowe jest bezpłatny!
Rynek Nowomiejski / Kościół pw. św. Jakuba
W średniowieczu obok siebie funkcjonowały Stare Miasto i Nowe Miasto Toruń. Centralnym placem tego drugiego był właśnie Rynek Nowomiejski. To prawie 100 m2 idealnego kwadratu, na środku którego stoi dawny kościół ewangelicki Trójcy św. z 1824 r., mieszczący obecnie Kino Camerimage (wyobraźcie sobie seans filmowy w takim miejscu). We wschodnim narożniku znajduje się z kolei inny, piękny kościół pw. św. Jakuba. Choć w dawnych czasach Stare i Nowe Miasto były położone tak blisko siebie, ich charakter był odmienny. Głównymi mieszkańcami Nowego Miasta byli rzemieślnicy a nie handlarze jak w przypadku Starego Miasta. A to z pewnością miało duży wpływ na poziom zamożności tutejszej społeczności.
Obecnie Rynek Nowomiejski wydaje się być spokojniejszą częścią miasta, w porównaniu do swojego staromiejskiego odpowiednika. Ma to swój urok. W przylegających do niego kamienicach znajdują się między innymi doskonałe restauracje. Plac co pewien czas zamienia się w targ, a na tutejszych straganach można wówczas kupić lokalne produkty spożywcze, piękną biżuterię, galanterię skórzaną czy inne wyjątkowe przedmioty wykonane przez uzdolnionych rzemieślników.
Na Rynku Nowomiejskim w 1964 roku Jerzy Hoffman i Edward Skórzewski nakręcili najważniejsze sceny filmu „Prawo i pięść”, zwanego pierwszym polskim westernem. Ponadto na rogu Rynku i ulicy Prostej stoi kamienica, w której mieściło się prawdopodobnie najstarsze, stałe kino Torunia – Corso.
Okazuje się więc, że Toruń można również zwiedzać bardziej tematycznie. Przygotowano nawet Toruńską Trasę Filmową, o której możecie nieco więcej poczytać na jej oficjalnej stronie internetowej czy zobaczyć mapę miejsc, które obejmuje.
Piernikowe Miasteczko w Toruniu
Bramy i mury miejskie w Toruniu
W czasie, kiedy odwiedzałem Toruń, część Bulwarów Filadelfijskich (pomiędzy murami miejskimi a Wisłą) był w przebudowie. Wiązało się to z utrudnieniami w korzystaniu z niektórych bram lub wręcz zamknięciem przejścia przez nie. Mimo to warto je zobaczyć. Szczególnie spodobała mi się Brama Mostowa. Jej nazwa nawiązuje do pierwszego stałego toruńskiego mostu, który wzniesiono tuż obok bramy, na rzece w 1500 r. Warto wspomnieć, że była najbardziej nowoczesną ze wszystkich średniowiecznych bram strzegących miasta od strony portu. Jej zaokrąglone boki zmniejszały skutki artyleryjskiego ataku. Znajdujący się nieopodal Dwór Bractwa Świętego Jerzego to gotycki budynek zbudowany po 1489 roku. Istnieje domniemanie, że materiały do budowy pochodziły z rozbiórki zniszczonego zamku krzyżackiego.
Gdanisko
Pierwszy raz spotkałem się z tym określeniem z Toruniu, choć takie miejsca można spotkać również w Malborku czy Kwidzynie. Jak informuje Wikipedia to „wykusz lub wieża usytuowana na zewnątrz linii murów obronnych i połączona z zamkiem krytym, biegnącym na wysokości pierwszego piętra, gankiem, który miał formę krytego przejścia wspartego na arkadach.
Gdanisko występowało w średniowiecznych przede wszystkim krzyżackich zamkach warownych i pełniło funkcję wieży ustępowej (latryny). Zaopatrzone w strzelnice pełniły również funkcje obronne spełniając rolę dodatkowej wieży, wysuniętej przed obwód murów zamkowych.
Gdaniska budowano tak, by wszystkie nieczystości ze znajdujących się w nim szaletów spadały do fosy, odprowadzenie ich zapewniała płynąca poniżej woda. Gdaniska były murowane z cegły lub drewniane. To toruńskie jest oczywiście murowane.
Teatr Baj Pomorski
Teatr znajduje się w prawobrzeżnej części miasta, na terenie Zespołu Staromiejskiego, przy ulicy Piernikarskiej 9. W swojej działalności koncentruje się przede wszystkim na sztukach przeznaczonych dla dzieci, wykorzystując nie tylko lalki, lecz także sztukę animacji, najnowsze techniki multimedialne i tradycyjną grę aktorską. Uwagę już z zewnątrz przyciąga niebanalna fasada teatru pomyślana jako wielka drewniana szafa z rzeźbami bajkowych postaci. Powstała we współpracy z czeskim scenografem teatralnym od lat zaprzyjaźnionym z Bajem Pomorskim, Pavlem Hubičką. Innowacyjna, bo dotąd niepraktykowana przy tego typu obiektach, współpraca architektów, scenografa i dyrektora teatru, zaowocowała niespotykaną w żadnym innym budynku scenicznym w Polsce teatralnością wyglądu nowego Baja Pomorskiego.
Więcej informacji na temat aktualnego repertuaru, spektakli, festiwali oraz innych wydarzeń w Teatrze Baj Pomorski znajdziecie na oficjalnej stronie internetowej Teatru.
Toruńscy Flisacy
Po zachodniej stronie Ratusza Staromiejskiego można zobaczyć fontannę przedstawiającą grającego na skrzypcach flisaka otoczonego żabami. Ten obrazek nawiązuje do słynnej legendy, mającej na celu podkreślenie ówczesnej roli tej grupy zawodowej. Dzisiaj mało kto pamiętam czym trudnili się flisacy, choć dawniej byli ważnym elementem między innymi toruńskiego pejzażu. Ich praca polegała na spławianiu drewna Wisłą i innymi rzekami. Historia Torunia od dawna nierozerwalnie wiązała się więc z historią żeglugi śródlądowej.
Warto wyjaśnić, że spław drewna spiętego w tratwy określany był kiedyś mianem „orylka”. Dopiero po jakimś czasie oryle przejęli nazewnictwo „flis”.
W Toruniu można znaleźć wiele miejsc nawiązujących do tradycji spławiania drewna. Oprócz wspomnianego pomnika, na budynku katedry Świętojańskiej od strony Wisły dostrzec można nietypowy zegar flisaczy (pokazujący czas tylko jedną wskazówką) Digidus Dei (Palec Boży). Tarcza zegara została tak skonstruowana, aby umożliwić flisakom odczytanie godziny z perspektywy rzeki.
Z kolei w Muzeum Toruńskiego Piernika, w sali warsztatowej możecie zobaczyć rzeźbę tzw. Grubej Maryny, czyli rzeźbę Bahusa mocno zakorzenioną w kulturze flisaczej.
„Pewnego dnia Toruń nawiedziła plaża żab. Ponieważ zrozpaczony burmistrz nie radził sobie z problemem, o pomoc poprosił jednego z flisaków. Ten zagrał na skrzypcach, czym zainteresował kumkających najeźdźców. Zasłuchane żaby wyszły wraz z nim za miasto i osiadły na podtoruńskich mokradła. W nagrodę za ten brawurowy czyn burmistrz oddał flisakowi córkę za żonę, a żeby młodym żyło się lepiej – również garniec złotych dukatów. Chłopcy, którzy planują mieć w przyszłości wspaniałe i mądre żony, powinni wycałować wszystkie żabki stojące u progu posągu”- przeczytamy w jeden z ulotek wydanych przez VisitTorun.com
Tradycje związane z dawnymi czasami odtwarzają w dzisiajszych czasach Toruńscy Flisacy. Organizują oni nie tylko rejsy widokowe po Wiśle (bilet normalny 60 zł, ulgowy 30 zł, cztery razy dziennie, od 13:00. Polecam szczególnie te realizowane o zachodzie słońca lub o zmierzchu), ale również w ramach fundacji „Wolna Wisła” stawiają na budowanie społeczności sojuszników Wisły oraz wzmocnienie i rozwój działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe, mieszkańców, instytucje na rzecz i wokół Wisły na odcinku województwa kujawsko-pomorskiego.
Tratwy flisackie i inne elementy związane z dawnymi zawodami wykonywanymi na polskich wodach możecie zobaczyć w ramach ekspozycji prezentowanej w Parku Etnograficznym w Toruniu-Kaszczorku.
Zobaczcie w poniższym filmie jakie jeszcze inicjatywy podejmują Toruńscy Flisacy.
Gdzie warto zjeść w Toruniu?
Zapiekanki u Eli / Mała gastronomia „Zapiekanki”
Uwielbiam takie odkrycia. To kultowe miejsce w Toruniu. Widać, że szczególnie doceniane jest przez lokalnych mieszkańców, a to zawsze jest dla mnie ważny wyznacznik dobrych miejsc. Poza tym ma swoich prawdziwych fanów spoza Torunia. Nie ma takiej opcji, że po przyjeździe do miasta nie wpadną na zapiekanki do Eli. Lokal ma klimat dawnych lat, choć wyłącznie w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Jego historia jest bardzo długa, ponieważ miejsce to funkcjonuje od ok. 40 lat. Prowadzi je obecnie Ela, która bardzo dba o luźną atmosferę w swoim niewielkim lokalu. Każdemu, bez względu na wiek każe mówić do siebie po imieniu, co bardzo skraca dystans i pozwala się wyluzować. Uwielbiam takich ludzi, którzy mają w sobie tyle pozytywnej energii. Powiedzmy sobie wprost, praca w takich warunkach, gdzie jest bardzo gorąco od pieca nie nalezy do najlżejszych. Mimo to Ela zmieniła pracę w bankowości na lokal z zapiekankami, bo jak sama mówi, kocha ludzi. I to widać i czuć. A co do samych zapiekanek. Są genialne! Jak dla mnie tak właśnie powinna smakować idealna zapiekanka. Jest duża, ma sporo farszu, sera, pyszny ketchup.
Ania z kolei skusiła się na hot-doga z pieczarkami. Ten rodzaj fast foodu znała jeszcze z czasów swojego dzieciństwa. Uwaga na godziny otwarcia, w zależności od sezonu bar działa do 17:00 lub 18:00 godziny, w soboty do 15:00. W niedzielę lokal jest zamknięty. Sprawdźcie aktualne godziny pracy na Google Maps.
Z całego serducha polecam Wam to miejsce, śmiało dzielcie się tą informacją również z innymi, bo warto.
Lokalizacja: Wielkie Garbary 6
Zapiekanki kosztują 14 zł, a hot dog z pieczarkami 17 zł (sierpień 2023 r.)
Monka
Choć z pewnością nie jest to najtańsza restauracja w Toruniu, zapewnia jednak doskonałe jedzenie. Jak wskazuje nazwa, bazą większości serwowanych tu dań są składniki pochodzące z różnego rodzaju mąk. My z Anią zamówiliśmy podpłomyki z łososiem. Mieliśmy też przyjemność spędzić tu trochę czasu w miłem towarzystwie Szalonych Walizek, którzy w tym samym czasie odwiedzali miasto. Oni również bardzo chwalili sobie tutejszą kuchnię.
Karrotka
Nieco ukryta zaledwie 100 metrów od Rynku Staromiejskiego. Doskonała kuchnia wege, spory wybór, duże porcje i rozsądne ceny. Mieliśmy okazję stołować się tu nie raz i nigdy się nie zawiedliśmy. Bardzo smacznie.
Profil Karrotki na Instagramie.
Lenkiewicz
Zdecydowanie jedne z najlepszych lodów w całym Toruniu. Bardzo polecam Wam szczególnie smak grecki jogurt z owocami leśnymi, choć być może skusicie się też na nieco bardziej oryginalny wybór, lody piernikowe (ciekawy smak, ale nie są moim faworytem). Porcje są duże i zdecydowanie większe niż tradycyjna gałka lodów. Jestem pewien, że nie raz tu jeszcze zawitam. Lokale sieci Lenkiewicz znajdują się w kilku miejscach na terenie Starego Miasta, na pewno bez problemu je zlokalizujecie.
Gdzie nocować w Toruniu?
Hotel Eter ****
Mieliśmy ogromną przyjemność nocować z Anią w **** hotelu Eter. Zaciekawiła nas jego historia. W tym miejscu funkcjonował przez kilkaset lat jeden z trzech najstarszych szpitali Torunia, nadmieniony jako Szpital św. Jakuba już w 1330 r. Z tego względu zdobi go umieszczony nad wejściem barokowy krucyfiks – symbol religijny.
Szpital w średniowieczu rozumiany był jako przytułek dla starszych, kalekich czy ubogich osób. Przytułkami opiekowały się osoby duchowne. Kościół jako założyciel pozyskiwał fundusze od zamożnych osób świeckich i duchownych. W 1929 r. wpisany został do rejestru zabytków i stał się własnością Gminy Miasta Toruń. W okresie powojennym przekształcony na dom mieszkalny. Obecnie obiekt adaptowany został na wspomniany hotel Eter i doskonałą restaurację Esencja.
W całym hotelu, na każdym kroku widać odniesienia do motywu przewodniego, jakim jest człowiek. Zakochałem się absolutnie w wyeksponowanej tu sztuce, szczególnie bajecznie pięknych rzeźbach drucianych, prezentujących różne części ludzkiego ciała.
A co do samych pokoi. Materace w pokojach są ultrawygodne, jest czyściutko i cicho, co bardzo przyczyniło się do efektywnego snu. Nie ukrywam też, że naszą ulubioną częścią hotelu stała się Strefy Relaksu, gdzie nie raz korzystaliśmy z fantastycznych foteli do masażu. Do dyspozycji gości jest tu również sauna.
Śniadania są bardzo urozmaicone, a obsługa bardzo przyjazna i uśmiechnięta. Jak dla mnie to wzorcowy przykład tego jak powinien funkcjonować wysokiej klasy hotel.
Więcej informacji na temat hotelu jak i jego ofertę znajdziecie tutaj.
Mam nadzieję, że powyższy artykuł zachęcił Was do odwiedzenia Torunia. Jest to jedno z najciekawszych i najpiękniejszych miast w Polsce. Chętnie będę tu wracał.
Zrealizowano dzięki wsparciu Gminy Miasta Toruń. Powyższy artykuł powstał w ramach płatnej współpracy z Lokalną Organizacją Turystyczną w Toruniu, zajmującą się promowaniem lokalnej turystyki na terenie miasta i w jego okolicy.
Chaos, chaos, chaos… Czy to trzeba aż tyle pisać, płacone było od linijki? Ciężko to przetrawić.
Pięknie pokazany Toruń na fotografiach. Zdjęcia i opisy zachęciły mnie do odkrywania na nowo tego pięknego miasta. A warto dodać, że jestem Torunianką 🙂
Nie sądziłam,że Toruń jest taki piękny! Piękne zdjęcia!
To niezwykłe, jak elementy takie jak latryny mogły odgrywać ważną rolę w średniowiecznej architekturze i obronności miasta.
Warto byłoby również wspomnieć o roli Torunia w hanzeatyckiej sieci handlowej, co miało ogromny wpływ na rozwój miasta i jego kultury.
Być może rozszerzenie tematu o hanzeatyckie dziedzictwo Torunia dodałoby kolejny wymiar do zrozumienia jego bogatej historii. Chociaż z drugiej strony, wspomnieć o wszystkim w jednym artykule jest praktycznie niemożliwe bo zrobiłaby się z tego całkiem solidna książka 🙂